Logistiek koolstofvrij maken: de lange en hobbelige weg die voor ons ligt
Klimaatbescherming en het behalen van klimaatdoelstellingen is een grote en uitdagende taak voor alle betrokkenen. Maar DACHSER is duidelijk vastbesloten om consequent door te gaan op de weg naar een duurzamere en klimaatvriendelijkere logistiek. CEO Burkhard Eling vat de strategie en de concrete maatregelen bondig samen in een door hem geschreven artikel.
"ESG. Netto nul. Duurzaamheidsrapportage. Termen die we tien jaar geleden nauwelijks kenden, zijn nu de kern van bedrijfsstrategieën geworden. En dat is goed! Achter deze termen gaan alarmerende feiten schuil, waarvan de gevolgen steeds meer voelbaar worden voor samenlevingen over de hele wereld. Zuid-Europa had een zomer die bepaald werd door ernstige droogte en verwoestende stormen. Onderzoekers van de Europese Unie meldden dat de zomer van 2022 de ergste droogte in Europa was in minstens 500 jaar. En we zien hetzelfde beeld in Azië en de VS. Klimaatbescherming is veel meer dan een doel op zich: het is een uiting van het feit dat we het serieus menen als we het hebben over onze verantwoordelijkheid voor toekomstige generaties.
Deze verantwoordelijkheid heeft nu zelfs een grondwettelijke status in Duitsland. Het is niet langer een loze kreet, integendeel, het heeft juridisch en politiek gewicht. In 2021 verklaarde het Hooggerechtshof bijvoorbeeld delen van de Duitse klimaatbeschermingswet in strijd met de grondwet, omdat de weg naar klimaatneutraliteit in 2050 onvoldoende was gedefinieerd, vooral met betrekking tot de jaren 2031 tot 2050. Met andere woorden, het verschuiven van de lasten naar toekomstige generaties staat haaks op de Duitse grondwet. Het is onze generatie, wij, die actie moeten ondernemen. Nu.
Dus laten we er iets aan doen! Laten we de mooie woorden over ambitieuze duurzaamheidsprojecten omzetten in echte actie. Ik ben er trots op te kunnen zeggen dat we bij DACHSER niet alleen praten, maar ook doen. We zetten ons in om duurzaamheid op de weg en in de lucht te brengen - en niet alleen figuurlijk. Dat is één kant van het verhaal. De andere kant - en daar kunnen we niet omheen - is dat volgens het Amerikaanse Massachusetts Institute of Technology (MIT) Climate vrachtvervoer per vrachtwagen, vliegtuig, schip en trein verantwoordelijk is voor ongeveer 8 procent van alle CO2-uitstoot wereldwijd - of zelfs 11 procent als magazijnen en havens worden meegerekend. En die cijfers stijgen nog steeds.
Logistiek veroorzaakt uitstoot omdat onze maatschappij leeft op de mogelijkheden, het comfort en het gemak van moderne logistiek. Ja, het verminderen van wereldwijde logistieke diensten zou de CO2-uitstoot kunnen verminderen. Maar is dit een haalbare optie? Nee: logistiek is de spil van onze wereldwijde, onderling verbonden economie. Dit werd nog duidelijker toen covid onze wereldwijde supply chains verscheurde en de wereld plotseling met tekorten werd geconfronteerd. Bovendien zal het aantal weg-, spoor-, lucht- en zeetransporten alleen maar toenemen naarmate er nieuwe markten ontstaan. Bezuinigen op logistieke diensten zou betekenen dat de levensader van de economie wordt afgesneden. De Duurzame Ontwikkelingsdoelen die de Verenigde Naties in 2015 hebben gesteld, kunnen alleen worden bereikt met behulp van logistiek. Het is duidelijk: logistiek, klimaatbescherming en duurzame ontwikkeling zijn nauw met elkaar verbonden.
Emissiehandel is niet voldoende
De uitdaging waar we voor staan is een ‘grotere inspanning voor de mensheid dan naar Mars vliegen’, zoals Bernhard Simon, voorzitter van de Raad van Commissarissen van DACHSER, het onlangs verwoordde. Hoe kunnen we de logistiek koolstofvrij maken als het wegtransport per vrachtwagen tegen 2050 naar schatting met 50 procent zal toenemen? Is koolstofvrij eigenlijk wel mogelijk?
Bij een dergelijke inspanning is de hele transportinfrastructuur, nieuw beleid en nieuwe wetgeving, technologieën, bouw van onroerend goed, de interactie tussen verschillende industrieën en diverse wetgevingskaders betrokken. Er kan geen twijfel over bestaan dat het doel van een koolstofvrije logistiek alleen kan worden bereikt als alle betrokkenen de handen ineenslaan.
Logistiek CO2-neutraal maken door CO2 te compenseren is zeker geen duurzame oplossing. Naar onze mening moeten wij de lange en hobbelige weg nemen en het daadwerkelijk actief vermijden en verminderen van uitstoot. We gaan eerst onze eigen uitstoot aanpakken en deze zo snel mogelijk terugdringen, terwijl we ook samenwerken met onze klanten, dienstverleners, expediteurs en het hele ecosysteem in de logistieke sector. Maar op welke manier?
Er bestaat geen toverformule, zeker niet in sectoren als transport en logistiek. Heb ik het antwoord? Nee. Want er is niet één antwoord, maar meerdere.
De eerste stap zetten
We moeten de eerste stap zetten. Om onze CO2-voetafdruk te verkleinen, moeten we de efficiëntie verhogen. We moeten de energiezuinigheid verbeteren. We moeten onderzoek en innovatie versterken. En we moeten onze maatschappelijke betrokkenheid ook buiten ons werkgebied voortzetten, door onze verantwoordelijkheid te nemen als ‘Corporate Citizen+’, zoals wij het noemen. Dit is hoe we actie ondernemen bij DACHSER:
Procesefficiëntie: optimaal gebruik maken van bestaande logistieke capaciteiten
We verhogen voortdurend de efficiëntie van logistieke processen. We streven ernaar gebruik te maken van alle beschikbare technologieën, van kunstmatige intelligentie tot Internet of Things toepassingen. We werken onvermoeibaar aan een maximale benutting van de vrachtwagencapaciteit, of het nu gaat om het gebruik van megatrailers en langere vrachtwagens, het bewust vermijden van lege vrachtwagenkilometers of het bewust inzetten van multimodaal transport in gecombineerd vervoer. De bestaande logistiek optimaal benutten biedt enorme mogelijkheden om de uitstoot van broeikasgassen te voorkomen.
Energie-efficiëntie: van luchtvracht tot zonne-energie
Het stroomlijnen van onze energie-efficiëntie is een dubbele taak: 95 procent van de CO2-voetafdruk van DACHSER wordt veroorzaakt door expediteurs en transportbedrijven waarop we geen directe invloed hebben. Maar dat is geen reden om achterover te leunen en niets te doen. In plaats daarvan spannen we ons bewust in om de markt te beïnvloeden, bijvoorbeeld met duurzame aanbiedingen in Air & Sea Logistics (ASL; lucht- en zeevaartlogistiek) en door aantrekkelijke leaseaanbiedingen voor elektrische vrachtwagens in Road Logistics (weglogistiek) te promoten.
Wat onze eigen CO2-uitstoot betreft, nemen we op verschillende vlakken maatregelen. Zo draaien alle logistieke locaties van DACHSER wereldwijd volledig op groene stroom. We installeren zonnepanelen op onze logistieke faciliteiten en zijn goed op weg om onze energieopwekkingscapaciteit tegen 2025 te verviervoudigen. We gebruiken LED-verlichting, grondtransportbanden op batterijen en warmteterugwinning. We werken samen met luchtvaartmaatschappijen om klanten de mogelijkheid te bieden de CO2-voetafdruk van hun luchtvracht met ongeveer 30 procent te verlagen door middel van duurzame vliegtuigbrandstoffen (SAF's). We zijn bezig met de introductie van een soortgelijk model voor zeevracht. We hebben ook onze medewerkers over de hele wereld gevraagd om ideeën in te dienen voor het verbeteren van de klimaatbescherming op de werkplek. We ontvingen maar liefst 2.100 ideeën van werknemers in 39 landen en hebben al meer dan de helft uitgevoerd.
We passen niet alleen energie-efficiëntie toe in onze bestaande bedrijfsmodellen, we gebruiken het ook als basis voor nieuwe initiatieven. Ons bekroonde concept voor stadslogistiek, DACHSER Emission-Free Delivery, is daar een goed voorbeeld van: het maakt gebruik van elektrische bestelwagens en vrachtwagens en zware, elektrisch ondersteunde vrachtfietsen om de ‘last mile’ af te leggen in afgebakende gebieden in de binnenstad. Door alleen groene stroom te gebruiken en op te laden, kunnen we onze bedrijfsuitstoot van broeikasgassen tot nul terugbrengen. Bovendien helpen we de files van vrachtwagens te verminderen. We hebben dit model tot nu toe in dertien Europese steden uitgerold en zijn van plan om er tegen 2025 nog elf aan toe te voegen.
Onderzoek en innovatie: zware elektrische vrachtwagens de weg op krijgen
Het terugdringen van de CO2-uitstoot op de weg blijft een grote uitdaging: elektrische voertuigen worden steeds gewoner in het privévervoer, maar commerciële voertuigen zoals elektrische vrachtwagens zijn nog steeds schaars. En we hebben nog steeds dringend behoefte aan emissievrije technologieën - aangedreven door batterijen of waterstof - in het langeafstandsvervoer van vrachtwagens. Dit omvat ook de installatie van laadinfrastructuur. Bij DACHSER maken we van onderzoek en innovatie een prioriteit: in onze drie e-mobiliteitsvestigingen in Freiburg, Hamburg en Karlsruhe testen we het gebruik van emissievrije technologieën in korte- en langeafstandstransport, laadinfrastructuren en intelligent energie- en laadbeheer. We testen ook een zware batterij-elektrische vrachtwagen met een bruto voertuiggewicht van 37 ton, een 350 kWh batterij die in ongeveer 75 minuten kan worden opgeladen en een bereik van ongeveer 200 kilometer. En in Tsjechië rijden we onze eerste volledig elektrische wissellaadbakcombinatie op een reguliere langeafstandsroute. Kortom: we boeken vooruitgang, maar er is nog een lange weg te gaan samen met onze technologiepartners.
Een taak die even uitdagend als opwindend is
Om logistiek over te schakelen naar fossielvrije brandstoffen is veel geduld nodig. Zoals de zaken er nu voorstaan, zal het 15 tot 20 jaar duren om onze huidige dieseltrucks te vervangen door emissievrije voertuigen. We staan voor een enorme taak die actie vereist van vele spelers: logistiek dienstverleners, transportpartners en expediteurs, maar ook klanten en wetgevers. Als we op weg gaan naar een logistiek zonder uitstoot, moeten we ons met een laser richten op efficiëntie, technische en financiële haalbaarheid en de werkelijke impact op duurzaamheid.
Logistiek en duurzaamheid zijn van elkaar afhankelijk en als logistiek dienstverlener hebben we een grote invloed. In tegenstelling tot minder koolstofintensieve industrieën heeft elke inspanning die we doen een directe impact. Voor mij is dit een taak die zowel nederig als opwindend is. We moeten ons niet laten ontmoedigen door de omvang ervan. Integendeel, elke succesvolle bijdrage, hoe klein ook, moet ons aansporen om onze inspanningen nog honderd keer te vergroten - om de vonk te ontsteken die een heel ecosysteem kan transformeren."
Lees ook het artikel ‘Decarbonising logistics: Taking the long and bumpy road’ op het LinkedIn-kanaal van CEO Burkhard Eling.